Uit de kunst

Opzettelijk of niet, soms rijmen kunstwerken zo mooi dat je het beeld-alliteratie zou moeten noemen. In de zeventiende eeuw gold het weergeven van de plooien en lichtreflecties van een glanzende satijnen jurk als tour-de-force . Gerard ter Borch was er een meester in. Gerard ter Borch, de vaderlijke vermaning. Amsterdam, Rijksmuseum De hofschilder van het belle epoque , John Singer Sargent, ging voor de overtreffende trap in zijn portret van de dames Wyndham uit 1899: gehuld in een golvende zee van satijn hebben de drie gezusters zich bevallig over de sofa gedrapeerd.  John Singer Sargent, de gezusters Wyndham. New York, Metropolitan Museum De fotograaf Horst P. Horst maakte in 1950 een beeldrijm van een model in een satijnen jurk van Balmain, staand voor het portret van de gezusters Wyndham Horst P. Horst voor Vogue, 1950. Model in jurk van Balmain

Alternatieve versies van recente historie; het viel me op dat ik die de laatste tijd vaker tegenkwam. Met enige zelfingenomenheid, er zijn tenslotte mensen die daar riant hun brood mee verdienen, meende ik zelfs een bescheiden trend te constateren. De boeken en films die ik bedoel gaan op een enkele uitzondering na over de Tweede Wereldoorlog. In Life after life , de vorig jaar verschenen roman van Kate Atkinson neemt het leven van de hoofdpersoon op cruciale momenten steeds opnieuw een andere loop. Met de wendingen in het leven van Ursula verandert de opkomst van het Derde Rijk ingrijpend.  Minder mooi maar nog steeds de moeite waard las ik daarna Dominion van C.J. Sansom, eveneens uit 2013. Ook bij Sansom krijgt de Tweede Wereldoorlog een andere draai, maar volkomen averechts van Atkinsons ingenieus vertelde verhaal. Volgens eigen zeggen haalde Sansom zijn inspiratie uit een twintig jaar oudere roman, Robert Harris’ bestseller Fatherland ui